της Σοφίας Γκιαούρη

Σε διεθνή εργαστήρια βέλτιστων πρακτικών στη βιωσιμότητα και τον τουρισμό έχει μετατρέψει τα νησιά της η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Με έργα που έχουν ήδη βραβευθεί διεθνώς, αλλά και με σχέδια που δείχνουν το μέλλον, το Νότιο Αιγαίο χαράσσει μια πορεία που ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και εμπνέει τη Μεσόγειο.

Η στρατηγική του Νοτίου Αιγαίου

Τα τελευταία χρόνια, οι έρευνες καταγράφουν ξεκάθαρη στροφή των ταξιδιωτών σε προορισμούς που συνδυάζουν εμπειρίες με σεβασμό στο περιβάλλον. Είναι κοινός τόπος ότι η κοινωνία αλλάζει, η οικονομία επαναπροσδιορίζεται και ο τουρισμός μεταβαίνει σε μια νέα εποχή.

Η Περιφέρεια είναι εύκολα διακριτό ότι έλαβε έγκαιρα το μήνυμα. Δεν έμεινε θεατής, αλλά επέλεξε να δημιουργήσει η ίδια τις εξελίξεις. Ήδη εφαρμόζει το μεγαλύτερο σχέδιο βιώσιμου τουρισμού στην Ελλάδα, με έργα, προγράμματα και δράσεις που αγγίζουν την καθημερινότητα των κατοίκων σε δεκάδες νησιά.

Όπως επισημαίνει ο Περιφερειάρχης, Γιώργος Χατζημάρκος:

«Στο Νότιο Αιγαίο δεν είμαστε άβουλοι θεατές. Δεν ακολουθούμε τις εξελίξεις – τις δημιουργούμε. Έχουμε να παρουσιάσουμε αποτελέσματα, όχι φιλοδοξίες. Η βιωσιμότητα είναι έργο που υλοποιείται με τη συμμετοχή της κοινωνίας και όχι μόνο με διοικητικά μέτρα».

Αυτό το όραμα αποτυπώθηκε και διοικητικά: η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι η πρώτη στην Ελλάδα που δημιούργησε ξεχωριστή Διεύθυνση Παρακολούθησης Φέρουσας Ικανότητας και Γραφεία Κλιματικής Ουδετερότητας, θεσπίζοντας μόνιμους μηχανισμούς για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης.

Αστυπάλαια – Το νησί-πρωτοπόρος στην πράσινη κινητικότητα

Η Αστυπάλαια, με μόλις 1.334 κατοίκους, μετατράπηκε σε παγκόσμιο σημείο αναφοράς. Σε συνεργασία με το Ελληνικό κράτος, την Περιφέρεια και τον Όμιλο Volkswagen, το νησί έγινε το πρώτο «έξυπνο και βιώσιμο νησί» της Μεσογείου.

Το πρόγραμμα βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: ηλεκτροκίνηση οχημάτων, έξυπνη κινητικότητα, φόρτιση και ενέργεια, αλλά και πιλοτική εφαρμογή αυτόνομης οδήγησης.

Από το 2020 έως σήμερα, η Αστυπάλαια διαθέτει αναβαθμισμένο ενεργειακό δίκτυο, δωρεάν φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και επιδοτήσεις στους κατοίκους για αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η εφαρμογή “Astybus” αντικατέστησε τα παλιά λεωφορεία με υπηρεσία on-demand.

Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: το 2024 καταγράφηκαν 38.726 διαδρομές, 3.657 ενεργοί χρήστες, ενώ το 37,5% των κατοίκων χρησιμοποιεί το Astybus. Συνολικά διανύθηκαν σχεδόν 203.000 χιλιόμετρα, ενώ η εφαρμογή “astyMOVE” ξεπέρασε τις 13.000 λήψεις.

Η Αστυπάλαια είναι σήμερα διεθνές πρότυπο πράσινης κινητικότητας.

Χάλκη – Το πρώτο GR-Eco Island

Η Χάλκη, το μικρό νησί της Δωδεκανήσου, έγινε το πρώτο GR-Eco Island της χώρας. Το φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 1 MW εξασφαλίζει καθαρή ενέργεια για κατοίκους και επιχειρήσεις μέσω ενεργειακού συμψηφισμού.

Οι λογαριασμοί ηλεκτρικού μειώθηκαν δραστικά και αρκετοί κάτοικοι λαμβάνουν ακόμη και πιστώσεις. Παράλληλα, εφαρμόστηκαν έξυπνος φωτισμός, σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, τηλεϊατρική και «έξυπνα παγκάκια».

Η Χάλκη απέδειξε ότι ακόμη και μικρές κοινότητες μπορούν να κάνουν πράξη τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, όταν συνεργάζονται η κοινωνία, η Περιφέρεια και ο ιδιωτικός τομέας.

Τήλος – Πιστοποιημένο νησί μηδενικών αποβλήτων

Η Τήλος κατέκτησε μια παγκόσμια πρωτιά: είναι το πρώτο πιστοποιημένο νησί μηδενικών αποβλήτων στον κόσμο. Μέσα σε δύο χρόνια, χάρη στο πρόγραμμα “Just Go Zero”, το ποσοστό απορριμμάτων που κατέληγε στη χωματερή από 87% έπεσε στο 0%.

Σήμερα, η Τήλος ανακυκλώνει ή επαναχρησιμοποιεί το 97% των απορριμμάτων της, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η επιτυχία αυτή προσελκύει διεθνές ενδιαφέρον, καθώς το μοντέλο της Τήλου εφαρμόζεται ήδη πιλοτικά και σε άλλες χώρες.

Ρόδος – Το “Rhodes Co-Lab”

Η Ρόδος χαράσσει τον δρόμο για το μέλλον μέσω του Rhodes Co-Lab, μιας πλατφόρμας συνεργασίας με την TUI και το TUI Care Foundation.

Το σχέδιο περιλαμβάνει 26 μέτρα που επικεντρώνονται σε τρεις πυλώνες:

● αναγέννηση της φύσης,

● προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς,

● ενίσχυση της τοπικής και συμπεριληπτικής οικονομίας.

Στόχος είναι η κλιματικά ουδέτερη Ρόδος έως το 2030. Ήδη υλοποιούνται έργα αναδασώσεων, δράσεις μείωσης της ρύπανσης και περιβαλλοντική εκπαίδευση. Παράλληλα, σχεδιάζεται η δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Βιώσιμου Τουρισμού, που θα καταστήσει το νησί κόμβο γνώσης και καινοτομίας για ολόκληρη τη Μεσόγειο.

«Η διαφορά μας είναι ότι εδώ, στο Νότιο Αιγαίο, δεν έχουμε μόνο σχέδια· έχουμε αποτελέσματα. Και το επόμενο βήμα είναι να επεκτείνουμε αυτές τις πρακτικές σε όλα τα νησιά μας», συμπληρώνει ο κος Χατζημάρκος.

Οι επόμενες κινήσεις

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου δεν περιορίζεται στα έργα που έχουν ήδη φέρει διεθνή αναγνώριση.

Οι «επόμενες κινήσεις» αφορούν:

● Επέκταση καλών πρακτικών σε περισσότερα νησιά: από την ενεργειακή αυτονομία στη διαχείριση απορριμμάτων και την κυκλική οικονομία.

● Μεγάλα έργα υποδομών: ύδρευση, διαχείριση λυμάτων, ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων.

● Περαιτέρω ενίσχυση της πράσινης κινητικότητας με νέες εφαρμογές και υποδομές.

● Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στον τουρισμό πολυτελείας, με νέα προϊόντα και εμπειρίες που θα προσελκύσουν υψηλού επιπέδου επισκέπτες.

«Το επόμενο μας βήμα είναι να θωρακίσουμε όσα πετύχαμε και να επεκτείνουμε τις καλές πρακτικές σε ολόκληρη την Περιφέρεια. Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου θα συνεχίσουν να βρίσκονται στην πρωτοπορία της βιώσιμης ανάπτυξης και του τουρισμού», καταλήγει ο Περιφερειάρχης.

Ένα μοντέλο για τη Μεσόγειο

Το Νότιο Αιγαίο αποδεικνύει ότι η βιωσιμότητα δεν είναι μελλοντικό όραμα αλλά παρόν. Με συνδυασμό έργων, κοινωνικής συμμετοχής και διοικητικής καινοτομίας, η Περιφέρεια αποτελεί σήμερα μοντέλο για όλη τη Μεσόγειο και σημείο αναφοράς για την Ευρώπη.

Τα νησιά της δεν αποτελούν απλώς προορισμούς διακοπών. Είναι ζωντανά εργαστήρια που δείχνουν πώς μπορεί να είναι ο τουρισμός του αύριο.

The post Νότιο Αιγαίο: Οι επόμενες κινήσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη και τον τουρισμό appeared first on Tourism Today.