Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ισορροπίας ανάμεσα στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ήπια τουριστική ανάπτυξη παρουσίασε ο Κώστας Κατσιγιάννης, πολιτικός μηχανικός Ε.Μ.Π. και πρώην γενικός διευθυντής του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, σε ομιλία που πραγματοποίησε στις 9 Δεκεμβρίου 2025 στη Χίο, έπειτα από πρόσκληση του Τμήματος Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Η ομιλία είχε θέμα την «Τουριστική ανάπτυξη των οχυρωμένων πόλεων – το παράδειγμα των Μεστών» και ανέδειξε τη δυναμική που μπορεί να αποκτήσει ο πολιτιστικός τουρισμός, όταν βασίζεται στον σεβασμό της ιστορίας, της αρχιτεκτονικής και της τοπικής κοινωνίας. Όπως σημείωσε ο κ. Κατσιγιάννης, πρόκειται για μια θεματική που έχει διεθνές ενδιαφέρον, καθώς αντίστοιχα παραδείγματα οχυρωμένων πόλεων, όπως το San Gimignano στην Τοσκάνη και το Carcassonne στη νοτιοδυτική Γαλλία, προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.

Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που παρουσιάζεται το συγκεκριμένο παράδειγμα σε διεθνές ακροατήριο. Η ίδια ομιλία είχε πραγματοποιηθεί πριν από 12 χρόνια, στα τουρκικά, στην πόλη Diyarbakir της Ανατολικής Τουρκίας, στο πλαίσιο Παγκόσμιου Συνεδρίου για τις Οχυρωμένες Πόλεις, γεγονός που υπογραμμίζει τη διαχρονική και διασυνοριακή αξία του μοντέλου των Μεστών.

Τα Μεστά, που βρίσκονται 34 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης της Χίου, αποτελούν το καλύτερα διατηρημένο μεσαιωνικό χωριό της Ελλάδας. Η ιδιαίτερη πολεοδομική και αρχιτεκτονική τους μορφή οφείλεται στους Γενουάτες, οι οποίοι κατείχαν τη Χίο τον 15ο αιώνα και διαμόρφωσαν έναν οικισμό με έντονο αμυντικό χαρακτήρα, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής.

Κομβικό ρόλο στη σύγχρονη πορεία του χωριού διαδραμάτισε η παρέμβαση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού τη δεκαετία του 1970. Το 1976, επί γενικής γραμματείας Τζαννή Τζαννετάκη, ο Ε.Ο.Τ. ξεκίνησε ένα πανελλαδικό πρόγραμμα αναστύλωσης παλαιών κατοικιών σε παραδοσιακούς οικισμούς και μετατροπής τους σε ξενώνες, με στόχο την αναβίωση εγκαταλελειμμένων χωριών και την ενίσχυση της τουριστικής τους ανάπτυξης. Τα Μεστά αποτέλεσαν έναν από τους οικισμούς που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα αυτό.

Στο πλαίσιο της παρέμβασης, επιλέχθηκαν επτά ιδιωτικά διώροφα παραδοσιακά σπίτια, τα οποία μετατράπηκαν σε ξενώνες από την τεχνική υπηρεσία του Ε.Ο.Τ., χωρίς να αλλοιωθεί ο αυθεντικός τους χαρακτήρας. Οι ξενώνες λειτούργησαν με ευθύνη του Οργανισμού από το 1979 έως το 1991 και, σύμφωνα με τα συμβόλαια που είχαν υπογραφεί, επιστράφηκαν στη συνέχεια στους αρχικούς ιδιοκτήτες τους.

Παράλληλα, με μέριμνα του Ε.Ο.Τ., διαμορφώθηκε στην πλατεία του χωριού καφενείο-εστιατόριο, πλήρως εξοπλισμένο με σύγχρονες υποδομές, πάντα με σεβασμό στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Η συνολική αυτή παρέμβαση λειτούργησε ως καταλύτης για την τοπική κοινωνία, καθώς αποτέλεσε παράδειγμα και κίνητρο για ιδιώτες, οι οποίοι προχώρησαν με τη σειρά τους στη δημιουργία νέων ξενώνων και επιχειρήσεων.

Σταδιακά, πέρα από τα καταλύματα, αναπτύχθηκαν εστιατόρια, καφετέριες, καταστήματα τουριστικών ειδών και άλλες δραστηριότητες, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Παλαιοί κάτοικοι επέστρεψαν στο χωριό, ενώ εργαζόμενοι από άλλες περιοχές της χώρας βρήκαν επαγγελματικές ευκαιρίες στα Μεστά, συμβάλλοντας στην κοινωνική και οικονομική αναζωογόνηση του οικισμού.

Σήμερα, τα Μεστά αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένης τουριστικής ανάπτυξης σε δωδεκάμηνη βάση, χωρίς ουσιαστική αλλοίωση του αυθεντικού τους χαρακτήρα. Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί σε έναν ζωντανό μεσαιωνικό οικισμό, που έχει διατηρήσει την ταυτότητά του, αποδεικνύοντας ότι ο πολιτιστικός τουρισμός μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης όταν σχεδιάζεται με όραμα και συνέπεια.

The post H Tουριστική ανάπτυξη των Μεστών Χίου appeared first on Tourism Today.