Στην Τουρκία, το ψωμί κοσμεί κάθε τραπέζι, από τις κουζίνες των χωριών μέχρι τα εστιατόρια και τα καφέ των πόλεων.
Ωστόσο, το ψωμί είναι κάτι περισσότερο από μια βασική τροφή σε αυτές τις περιοχές: είναι μια ζωντανή κληρονομιά.

Η βαθιά ριζωμένη παράδοση του ψωμιού στην Ανατολία, ένα από τα πρώτα λίκνα των κοινωνιών μόνιμης εγκατάστασης, χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πίσω, και κάθε αρχαιολογική ανακάλυψη σε όλη την Τουρκία προσθέτει ένα νέο κεφάλαιο στην αρχαία ιστορία του.

Τα απομεινάρια καρβελιών και αντικειμένων που χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή ψωμιού τα οποία έχουν ανακαλυφθεί σε όλη την Τουρκία προσφέρουν απτές αποδείξεις μιας γαστρονομικής κουλτούρας που καλλιεργήθηκε και τελειοποιήθηκε για χιλιετίες.

Αρχαιολογικά ευρήματα αναδεικνύουν την Ανατολία ως τον τόπο με τις παλαιότερες παραδόσεις αρτοποιίας στον κόσμο

Πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις σε όλη την Ανατολία αποκαλύπτουν τις αρχαίες ρίζες του ψωμιού, προσφέροντας νέες πληροφορίες για την πλούσια γαστρονομική κληρονομιά της Τουρκίας.

Στην περιοχή Τσατάλχογιουκ (Catalhöyük) του Ικονίου, που έχει καταχωρηθεί στον κατάλογο της UNESCO, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα ψωμί με μαγιά ηλικίας 8.600 ετών γύρω από τα ερείπια ενός σχεδόν κατεστραμμένου φούρνου. Χρονολογούμενο περίπου το 6.600 π.Χ., αυτό το ψωμί θεωρείται ένα από τα παλαιότερα που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ.

Παρομοίως, στον Τύμβο Κιουλουόμπα (Küllüoba) στο Eσκί Σεχίρ (Eskişehir), ειδικοί ανακάλυψαν αυτό που θεωρείται ότι είναι το παλαιότερο ζυμωμένο και ψημένο ψωμί στον κόσμο, το οποίο χρονολογείται πριν από 5.000 χρόνια. Αναλύσεις του ψωμιού από τον τύμβο Κιουλουόμπα αποκάλυψαν ίχνη δίκοκκου σιταριού και φακής.

Το ψωμί πιστεύεται ότι ψήθηκε σε θερμοκρασία περίπου 140°C. Ένα κομμάτι του ήταν σκόπιμα σπασμένο και είχε απανθρακωθεί στο πλαίσιο ενός τελετουργικού γονιμότητας, ενώ στη συνέχεια θάφτηκε κοντά στο κατώφλι ενός δωματίου στο πίσω μέρος του σπιτιού.
Αυτή η αξιοσημείωτη ανακάλυψη καταδεικνύει πόσο στενά συνυφασμένες ήταν οι πρακτικές παραγωγής και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις στην κοινωνική ζωή αυτής της περιόδου.

Από την άλλη πλευρά, ανασκαφές στην Αρχαία πόλη του Τοπράκ Τεπέ (Ειρηνούπολη) στην επαρχία Kαραμάν (Κaraman) αποκάλυψαν πέντε απανθρακωμένα καρβέλια που χρονολογούνται τον 7^ο-8^ο αι. μ.Χ. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτοί οι άρτοι ήταν ενδεχομένως ιεροί, και χρησιμοποιούνταν κατά τη διάρκεια πρώιμων χριστιανικών τελετών.

Μια άλλη αρχαιολογική ανακάλυψη αποκάλυψε ένα καλούπι ψωμιού με σχέδιο διαμαντιού (μπακλαβά) στα ερείπια της πόλης Χαράν (Ηarran) στη Σανλιούρφα (Sanlıurfa) της Τουρκίας, έναν από τους παλαιότερους οικισμούς στον κόσμο.

Πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε πριν από 800 περίπου χρόνια και παρέχει μια ένδειξη για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ετοίμαζαν το καθημερινό τους ψωμί.

Αμέτρητοι θησαυροί: από αφράτα αρτοσκευάσματα για πρωινό μέχρι χορταστικά καρβέλια ψωμί

Αυτές οι αρχαίες ανακαλύψεις ρίχνουν φως στη βαθιά ριζωμένη κουλτούρα του ψωμιού και των αρτοσκευασμάτων στην Ανατολία. Με ιστορία χιλιετιών, η παράδοση του ψωμιού στην Τουρκία συνεχίζεται μέχρι σήμερα με μια πλούσια ποικιλία αυτής της τροφής σε ολόκληρη τη χώρα.

Οι παραδοσιακοί φούρνοι αλλά και τα νοικοκυριά εξακολουθούν να παρασκευάζουν με φροντίδα δεκάδες ποικιλίες ψωμιού και αρτοσκευασμάτων, χρησιμοποιώντας τοπικής εμπνεύσεως υλικά.

Από ένα χαλαρό πρωινό στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας με χρυσαφένιο ψωμί από καλαμποκάλευρο, μέχρι αχνιστές σούπες με ψωμί ψημένο σε φούρνο ταντούρ στην Ανατολική Ανατολία, ή «μπαζλαμά» με πλούσιο στιφάδο στην Κεντρική Ανατολία, η τουρκική κουλτούρα του ψωμιού έχει την ποικιλομορφία της γεωγραφίας αυτής της χώρας.

Το εμβληματικό ψωμί της Τουρκίας: Πιντέ (Pide)

Στην Τουρκία, το κλασικό ψωμί σομούν σερβίρεται σε κάθε γεύμα, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα δεκάδες τοπικά ψωμιά αποτυπώνουν τα τοπικά συστατικά, το κλίμα και την παράδοση αιώνων.

Για παράδειγμα, το «πιντέ», ένα παχύ επίπεδο ψωμί που ψήνεται συνήθως σε ξυλόφουρνους, είναι ένας άλλος τύπος ψωμιού που θα συναντήσετε συχνά.

Το πιντέ μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, όπως το τιρνάκ πιντέ (tırnak pide), το τομπίκ πιντέ (tombik pide) ή το Ραμαντάν πιντέ (Ramadan pide), ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής και σερβιρίσματος.
Μπορεί μάλιστα να μετατραπεί και σε ένα νόστιμο γλυκό όταν παρασκευάζεται με διάφορες γαρνιτούρες, από τυρί και σπανάκι έως σοταρισμένο κρέας και κιμά από αρνίσιο κρέας.

Η διαχρονική του γοητεία το έχει καταστήσει τόσο αγαπητό, ώστε από τις πολυσύχναστες μητροπόλεις σαν την Κωνσταντινούπολη μέχρι τις γραφικές μικρές πόλεις, εξειδικευμένα εστιατόρια παρασκευής πιντέ βρίσκονται σε κάθε γωνιά.

Παραδόσεις της Τουρκίας καταχωρημένες από την UNESCO: Λαβάς και γιούφκα

Οι δύο άλλοι τύποι ψωμιού, το λαβάς (lavash) και το γιούφκα (yufka), κατέχουν επίσης σημαντική θέση στην τουρκική γαστρονομική κουλτούρα.

Για αιώνες, η παρασκευή αυτών των ψωμιών στην Ανατολία ήταν μια κοινοτική δραστηριότητα για τις γυναίκες, οι οποίες άνοιγαν λεπτή ζύμη για αποθήκευση τον χειμώνα ή για ειδικές περιστάσεις, όπως γάμους. Και η μοναδική παράδοση της παρασκευής λαβάς και γιούφκα καταχωρήθηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας το 2016.

Το λαβάς, ένας τύπος επίπεδου ψωμιού, συνδυάζεται συνήθως με ζουμερά κεμπάμπ. Το ντονέρ, το πικάντικο «τσικιοφτέ» (çiğköfte, ένας βίγκαν τύπος κεφτέ) και άλλες ψητές σπεσιαλιτέ τυλίγονται συχνά σε μαλακό, γευστικό λαβάς δημιουργώντας ένα ακαταμάχητο «ντουρούμ» (dürüm).

Το γιούφκα, πιο λεπτό από το λαβάς, συνήθως απολαμβάνεται στο πρωινό με τυρί, αναδεικνύοντας την απλή αλλά διαχρονική γοητεία του.
Ακόμα και ο μπακλαβάς, το εθνικό επιδόρπιο της Τουρκίας, αποτελείται από λεπτές σαν χαρτί στρώσεις από γιούφκα.

Το ψωμί αποτελεί μέρος της ζωής και του πολιτισμού της Ανατολίας από τους προϊστορικούς χρόνους, και στην Τουρκία μπορείτε να εξερευνήσετε την ιστορία του και να δοκιμάσετε τις πολλές ποικιλίες που παρασκευάζονται ακόμα και σήμερα.

The post Από τα αρχαία καρβέλια στο σημερινό τραπέζι: Η διαχρονική κουλτούρα του ψωμιού στην Τουρκία appeared first on Tourism Today.